بازی های محلی

چلی آغاج (الک – دولک)
آغاج= چوب بزرگ
نقطه استارت= ملته
چلی= چوب کوچک

چوب کوچک را روی دو سنگ گذاشته نفر «الف» (حاکم) با اهرم کردن چوب بزرگ بر زمین , سعی در پرتاب چوب کوچک به دورترین نقطه از دسترس نفر« ب» می کند.
اگر نفر « ب» بتواند چوب را در هوا بگیرد او برنده است و جایش با حاکم عوض می شود ( معمولن چون برد چوب زیاد است و گرفتن چوب درد دارد امکان گرفتنش کم است)
ولی اگر نتواند چوب را در هوا بگیرد باید از همان نقطه ای که چوب کوچک افتاده , چوب کوچک را بطرف چوب بزرگ پرتاب کند تا با چوب بزرگ برخورد کند. در این صورت هم اگر چوب کوچک (چلی ) به چوب بزرگ ( آغاج) برخورد کند, نفر «ب» برنده و حاکم می شود. و اگر برخورد نکند, تا سه بار این کار تکرار می شود و سپس نفر «ب» باید از نقطه ای که چوب کوچک افتاده تا محل استارت (ملته) یک نفس هگلو بکشد. به این صورت: هگلووووووووووووووو ( مانند کَبدی) اگر در جایی نفس او قطع شود باید حاکم را تا محل استارت کولی بدهد.

  

مرتضوی, (حاج میرزا) احمد

میرزا احمد فرزند میرزا بابا در سال 1280 شمسی در بجنورد متولد شد. وی پس از فرا گرفتن مقدمات و ادبیات در این شهر به مشهد عزیمت نمود و درآنجا سطوح را خواند. سپس رهسپار نجف اشرف شد و پس از سالها تحصیل به سبب علاقه به زادگاهش , به بجنورد بازگشت و در این شهر به اقامه ی جماعت و خدمات دینی و تدریس و تربیت طلاب پرداخت.
او با علوم جدید از جمله ریاضیات آشنا بود و به زبان فرانسه نیز تسلط داشت.
در جریان احداث جاده سنتو که از طریق گنبد به بجنورد و تا مشهد امتداد می یافت, با رهبری او علما تلگرافی را امضا کردند و در آن به عبور این جاده از طریق سملقان به بجنورد اعتراض کردند. در این تلگراف باتوجه به قدمت تاریخی جاده ی جاجرم تاکید شده بود که نماینده ی وقت مجلس جهت آبادی و ترقی املاک شخصی خود جاده را به سمت سملقان منحرف ساخته است. در صورتی که احداث جاده از طریق شوقان کم خرجتر است.علی رقم تهدیدهای حکام وقت, روی حرف خود ایستاد و ضمن رد هر گونه مذاکره پاسخ داد: بروید بگویید امضای تلگراف از من است و از عقیده ام بر نمیگردم , هرکاری می خواهند بکنند.

آیت الله مرتضوی از عالمان و فاضلان برجسته روزگار بود که به سبب علاقه به زادگاهش, بجنورد را ترک نگفت و تا پایان عمر در همین شهر به سر برد, تا اینکه در سن 67 سالگی دعوت حق را اجابت نمود. آرامگاه او در جوار آستان قدس رضوی قرار دارد.

سروده ای از عارف بجنوردی در رثای آیت الله مرتضوی:


حاج میرزا احمد نیکو شعار
سید فرخنده والا تبار

زاده آزاده خیر البشر
در ریاض دین درختی پر ثمر

مفتی و مستنبط احکام شرع
قبله ی اسلامیان در اصل و فرع

راد مرد و کامل و صاحب ورع
تابعان دین حق را متبع

بهرمند از علمش ارباب عقول
حامی دین حافظ شرع رسول

مستمندان را همیشه دستگیر
خاص و عام از لطف او منت پذیر

خوان احسانش همیشه پهن بود
چان و دل در حضرت او رهن بود

داشت دائم کوشش اندر کار دین
در حقیقت بود پرچمدار دین

رایت همت درین ره برفراشت
بس بنا را یادگار از خود گذاشت

مدرسه از بهر تعلیمات دین
مسجد و دیگر بناها همچنین

مقتدای اعظم بجنورد بود
هرچه گویم وصف او درخورد بود


ماخذ: دانشوران بجنورد
علی اکبر عباسیان/ احسان سیدی زاده